مفاهیم و اطلاعات اولیه تولید:
فرایند تولید محصولات، یک بخش بسیار ضروری و مهم از هر کسب و کار است. به طور کلی فرایند تولید به تبدیل “مواد اولیه و ایدهها“ به “محصولات نهایی یا خدمات“ اطلاق میگردد. از آنجایی که پروسهی تولید بر روی عملکرد کسب و کارها اثر مستقیم دارد، توسعهی کارامد و موثر روند تولید بسیار مهم است.
تعریف اول:
فرایند تولید به روندی گفته میشود که در آن پارامترهای تولید از قبیل ورودی منابع، به محصولات نهایی یا خدمات تبدیل میشوند.
تعریف دوم:
منظور از پارامترهای تولید مواردی همچون سرمایه، نیروی کار، فناوری، زمین و سایر منابع است که برای خلق کالا یا خدمات مورد استفاده قرار میگیرند.
پارامترهای تولید به تفکیک در زیر توضیح داده شده است:
سرمایه: معادل کل داراییهای نقدی و غیرنقدی که به فرایند تولید تخصیص داده شده است. بعبارت دیگر، سرمایه میتواند شامل سرمایهگذاریهای پولی یا داراییهایی مثل ماشینالات، وسایل نقلیه و غیره باشد.
نیروی کار: عبارت است از تمامی افرادی که در پروسهی تولید نقش داشته و با صرف زمان و انرژی به اجرای دقیق پروتکلهای روند تولید کمک میکنند.
تکنولوژی: به فناوریهای استفاده شده در روند تولید کالا، چه ماشینالات بکار گرفته شده در تولید محصولات چه فرمولاسیون و دانش مورد استفاده، اطلاق میگردد.
زمین: به کلیه منابع طبیعی اعم از وسعت زمین اشغال شده، انرژی و غیره که در فرایند تولید محصولات مورد استفاده قرار گرفتهاند تماما زیر مجموعه این دسته طبقهبندی میشوند.
ارائه مثال از فرایند تولید محصولات در حوزه تجهیزات پزشکی:
برای شفافتر شدن مفاهیم مطرح شده به ذکر جزئیاتی از تولید نوعی پانسمان ترمیم زخم میپردازیم. به منظور آمادهسازی روند تولید چنین محصولی، کمپانی در وهلهی اول نیازمند “یک محل“ جهت راهاندازی خط تولید است.خط تولید شامل اتاق تمیز، خط بستهبندی و انبار است.
ثانیا، در تولید پانسمانهای ترمیم زخم، نیاز به دستگاهها و ماشینالات مختلف جهت ترکیبسازی مواد اولیه، فراوری ترکیبات و تبدیل آنها به محصول نهایی است. همچنین در خط تولید نیاز به دستگاههایی جهت بستهبندی و لیبل گذاری محصولات تولیدی است. تمامی این دستگاهها، ساختمانهای احداث شده در خط تولید و مواد اولیه جزو “سرمایه“ به حساب میآیند.
همچنین شرکت تولیدکننده نیازمند “نیروی کار” است. نیروی کار در بخشهای مختلف خط تولید اعم از تحقیق و توسعه، ترکیبسازی مواد اولیه و اجرای پروتکلهای تولید طبق دستورالعملها، اوپراتوری دستگاههای موجود در روند تولید محصولات، کنترل کیفی محصولات تولیدی، اوپراتوری بسته بندیهای سیستمیک، لیبلگذاری و در نهایت ذخیرهسازی در انبار نقشآفرینی میکند. همچنین شرکتها جهت امور اداری و دفتری از قبیل مالی و حسابداری، مراجعه به رگولاتوری (در این مثال اداره کل تجهیزات پزشکی کشور) و انجام وظایف مربوطه، بیمه، مالیات و بخش فروش (که به تنهایی میتوان آنرا تاثیرگذارترین بخش شرکتها دانست) نیز دارای نیروی انسانی هستند.
پارامتر مهم دیگر که در فرایند تولید از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و بعبارتی وجه تمایز شرکتها در تولید محصولات به حساب میآید، “تکنولوژی“ مورد استفاده در روند تولید محصولات است. در واقع، تفاوت محصولات تولیدی شرکتهای مختلف ناشی از تکنولوژیهای متفاوتی است که در پروسهی تولید محصولات به کار میگیرند. در این مثال، تکنولوژی شامل تمامی دستگاهها، دانش فنی و فرمولاسیونی است که در روند تشکیل پانسمان مورد استفاده قرار میگیرد. فرض کنید پانسمان تولیدی از نوع پانسمانهای فومی باشد. لذا برای تشکیل چنین محصولی دو روش فیزیکی و شیمیایی وجود دارد. در واقع همین نوع روش انتخابی یک تکنولوژی به حساب میآید. اگر برای مثال از تکنولوژی فیزیکی برای تشکیل پانسمان فومی استفاده کنیم، نیاز به اکسترودر، قالب، محفظه تزریق گاز و محفظه خلاء جهت افت ناگهانی فشار داریم. تمامی این بخشها تکنولوژی تولید نامیده میشود.
اگر تمامی پارامترهای فوق به شکل کاملا درست و متناسب با شرایط اقلیمی و نیاز واقعی، انتخاب شوند و مورد استفاده قرار گیرند، محصول نهایی با کیفیتی تولید خواهد شد.
روندنمای فرایند تولید:
فرایند تولید شامل مراحل متعددی است. طبقهبندیهای مختلفی بسته به نیازهای سازمانی و خط تولید شرکتها جهت ترسیم روندنمای فرایند تولید مورد استفاده قرار گرفتهاند. در اینجا صرفا به یک طبقهبندی پایهای از فرایند تولید پرداخته شده است که در آن پروسه تولید به 5 مرحلهی اصلی تقسیم شده است. به هرحال ممکن است این طبقهبندی در صنعتهای مختلف بسیار متفاوت باشد.
1) برنامهریزی یا Planning: این مرحله به شما کمک میکند تا هدف اصلی از تولید را یافته و روش رسیدن به اهداف تولید را صرفا پیشبینی نمایید.
2) مسیریابی یا Routing: در این مرحله از فرایند تولید، احتمالا مواد اولیه مورد نیاز تولید خریداری شده، تحت یکسری تستها و آزمایشها جهت تایید صلاحیت ماده به منظور استفاده در فرمولاسیون قرار گرفته، اصلاحات احتمالی پیش از استفاده از این مواد در فرمولاسیون روی آنها صورت میگیرد و در پایان آمادهی ارسال به بخش مربوطه جهت استفاده در فرمولاسیون میشود. همچنین در این مرحله در خصوص کمّیت و کیفیت مورد نیاز محصولات نیز تصمیمگیری میشود. لذا این مرحله، یک مرحلهی حیاتی در فرآیند تولید است.
3) زمانبندی یا Scheduling: این مرحله به منظور تصمیمگیری در خصوص زمانبندی فرایند تولید است. بعنوان مثال بخشهای مختلف فرایند تولید چه مدت زمان نیاز دارد. هر شخص چه مقدار زمان جهت انجام مسئولیتی که به او محوّل شده لازم دارد و غیره.
4) اجرا یا Dispatching: این مرحله در اصل شروع واقعی فرایند تولید است. ممکن است این مرحله شامل اعمالی نظیر تهیه اقلام ضروری، تکمیل فرمها و بررسی سوابق، نظارت بر گردش کار طبق برنامه و دستورالعملها، ثبت تعداد دفعات کار دستگاههای خاص در پروسه تولید، زمان بیکاری دستگاه و غیره باشد.
5) بازرسی یا Follow-up: بازرسی آخرین مرحلهی فرآیند تولید است. در واقع در این مرحله طی انجام یکسری آزمایشهای از پیش تعیین شده، محصولات تولید شده مورد ارزیابی قرار میگیرند تا با انتظارات کمپانی از تولید محصول مقایسه گردد. در این مرحله مشکلات احتمالی شناسایی و طی گزارشی به بخش تحقیق توسعه جهت مرتفعسازی ارسال میگردد.